اساس کار کمک فنر

لزوم استفاده از کمک فنر یا ارتعاش گیر

 وظیفه کمک فنر همان گونه که از اسم ان مشخص است  این است که  به  فنر کمک می نماید، فنر در قبال نیروی خارجی تغییر شکل داده  و انرژی ذخیره می کند به  محض حذف نیروی خارجی انرژی ذخیره شده را به سرعت ازاد می نماید وچند بار ارتعاش می نماید تا متعادل شود اگر به سیستم تعلیق در حال ارتعاش ارتعاش جدیدی وارد شود دامنه ارتعاشات با هم جمع و تولیدروزنانس می نماید که برای سرنشینان بسیار ناراحت کننده میباشد برای این منظور استفاده ازارتعاش گیر یا کمک فنربای خودرو ضروری می باشد.                        

 اساس کار کمک فنر:

کمک فنر در سیستم تعلیق موازی با فنر بسته می شود و مانند فنر نیروی محوری را جذب می کند در موقع جمع شدن  کمک فنر به  سهولت منقبض شده اما در موقع  باز شدن کمک فنر مقاومت می نماید و با کندی باز می شود. وقتی کمک فنر فشرده می شود روغن از سوراخهای درشت تر سوپاپ ان جابجا می شود و لذا به سهولت تغییر مکان می دهد اما وقتی حالت انبساط ان فرامیرسد برگشت روغن به محل اولیه خود از مجاری کوچکتر میسر می گردد در اثر برگشت روغن از مجاری کوچک نیروی اصطکاک روغن بالا رفته و انرژی مکانیکی به انرژی حرارتی  تبدیل می گردد سپس گرما روغن در فضا پخش می گردد. متداول ترین ارتعاش گیرها نوع تلسکوپی است که از دو سیلندر یک طرف بسته ساخته شده و قسمت بسته ان به پوسته محور چرخ  متصل می شود طرف باز سیلندر به سمت  بالا قرار داشته و در داخل ان یک پیستون با دسته پیستون حرکت می کند دسته پیستون به شاسی بسته می شود البته سیلندر های نوع دو جداره هم بکاررفته است که در روی پیستون دو نوع سوپاپ وجود دارد نوع مجرا درشتان هنگام فشرده شدن و نوع مجرا ریز ان در موقع باز  شدن در معبر روغن قرار می گیرد کمک فنرهای تلسکوپی یک لوله ای یا دو لوله ای می باشد که در نوع دو لوله ای روغن بین دو جداره و در نوع یک لوله ای روغن در طرفین پیستون جابجا می شود.

 انواع کمک فنر

الف: کمک فنر تلسکوپی هدرولیکی   ب: کمک فنر گازی

کمک فنر تلسکوپی هیدرولیکی: این کمک فنرها از دو یا سه لوله هم محور  تشکیل شده است اگر کمک فنر سه لوله ای باشد خارجی ترین لوله  گردگیر است. طرز کار این کمک فنر در موقع  باز شدن به این صورت می باشد که روغن داخل  محفظه بالای پیستون به طرف پایین و به داخل محفظه زیر پیستون رانده می شود روغن پس از عبور از گذرگاه های نگهدارنده سوپاپ برگشت از میان دیسک سوپاپ برگشت با فشار خارج شده و از میان کلیه سوراخ های پیستون عبور می کند در طی کورس باز شدن روغنی که در محفظه بالای پیستون تحت فشار قرار گرفته به محفظه زیر پیستون جریان می یابد این عمل برای جبران  حجم جابجا شده  میل پیستون است زمانی که میل کمک فنر به بالا کشیده می شود فنر سوپاپ مکش در مجموعه  سوپاپ  فشاری به واسطه عبور روغن بلند شده به طوری که سوپاپ دیسکس فشاری و سوپاپ نگهدارنده اجازه عبور روغن را می دهد در ضمن مرحله جمع شدن کمک فنر عکس مرحله باز شدن می باشد.     

کمک فنر گازی: بزرگترین امتیاز کمک  فنر گازی نسبت به کمک فنر هیدرولیکی در انتقال سریع حرارت می باشد چون لوله  خارجی ان در تماس  مستقیم با هوا است لذا انتقال حرارت سریع تر انجام میشود این نوع کمک فنر ها در درجه حرارتی بیش از 200 درجه سانتی گراد به خوبی  کار می کند معمولا طراحی ان ها از یک یا دو لوله هم  محور ساخته شده و کاربرد وسیعی در صنایع خودرو سازی دارند برای مثال در صندوق عقب بعضی از خودروهاسواری و اتوبوس ها و حتی تخت خوابهای بیمارستان و صندلیهای دندان  پزشکی کاربرد دارد در ضمن در درون کمک فنراز گاز تنها استفاده نشده بلکه از گاز و روغن استفاده شده که این روغن و گاز در دو  محفظه جدا از هم قرار دارند و هر یک وظیفه خاص خود را در موقع جمع شدن و باز شدن کمک فنرانجام می دهد.

 کاویتاسیون در کمک فنر

هنگامی که سرعت باز شدگی کمک فنر زیاد باشد شیوهایی  برای عبور  بیشتر روغن از محفظه ذخیره به داخل سیلندر به کار بسته شده لیکن اگر این سرعت از معمول بیشتر باشد روغن بلافاصله فضای خالی شده ناشی از حرکت پیستون و میل پیستون را جبران نمی کند  لذا این خلا عامل تقلیل فشار محیط خود شده و روغن هیدرولیک در فضای بسته سیلندر تبخیر می شود این پدیده تبخیر که همراه با وارد امدن ضربه به پیستون و لوله خارجی شده ایجاد حفره های هوا روی پیستون می گردد و به کاویتاسیون موسوم است.

عیب یابی کمک فنر

 متاسفانه بیشتر رانندگان به كمك فنرها  كه یكی از اساسی ترین قسمت ایمنی خودرو است اهمیتی به نقایص  ان نمی دهند  وبیشتر توجه انان به ترمزها لاستیكها;كمربند ایمنی  و چرخها و فرمان می باشد .در صورتیكه كمك فنر نقش بسیار ارزنده ائی در ایمنی خودرو دارد جالب است بدانیم در صورت خرابی كمك فنرها ضریب خرابی سایر قطعات خودرو نیز افزایش می یابد.  این قطعات شامل  :1-فنر تعلیق   2-جعبه فرمان  3-دیفرانسیل    4-لاستیك چرخها    5-بلبرینگ چرخها 6-بوشهای لاستیكی سیستم تعلیق   7-گیربكس   8-سیستم تعلیق 9-مجموعه سیبكهای فرمان. لذا به منظور ایمنی بیشتر اطلاعات ذیل میتواند دید بهتری در خصوص شناخت وتشخیص خرابی های کمک فنر ارائه نماید.

 1- اگر كمك فنر نشتی دارد حتما باید كمك فنر تعویض گردد.

2- بالا و پایین رفتن خودرو به خصوص اگه جاده ناهموار باشد و یا شیرجه رفتن خودرو در حین ترمزهای شدید ممكن است به دلیل خرابی كمك فنرها باشد.

3- اگر در سر پیچ; خودرو بیش از حد بپیچد به نحوی كه راننده برای كنترل ان باید تلاش بیشتری كند این روند می تواند از خرابی كمك فنر باشد

4- اگر چرخها روی جاده برقصند و یا بالا و پایین روند ممكن است از فرسودگی فنرها و  كمك ها باشد.

5- اگر بوشهای محل نصب كمك فنر ترك خوردگی و یا تغییر شكل داده اند باعث سرو صدا در سیستم تعلیق به خصوص در موقع شتاب گرفتن ترمز كردن ویا عبور از ناهمواریهای سطح جاده می شود. بنابراین هرچه زودتر نسبت به تعویض بوشها اقدام شود.در غیر این صورت ایمنی خودروبه شدت كاهش پیدا  می كند.

6- باركردن خودرو بیش از ظرفیت ان عامل مهمی در ضیعف شدن سیستم تعلیق منجمله كمك فنرها می شود. به خصوص زمانی كه حركت اتومبیل در ناهمواری های جاده قرار بگیرد. واگر سرعت متناسب با جاده و بار نباشد باعث شكسته شدن اتصالات می شود. در نتیجه ناامن بودن خودرو و سرنشینان حتمی است.