میل لنگ و فلایویل

میل لنگ و فلایویل

میل لنگ یك قطعه ریختگی یكپارچه از آلیاژ فولاد می‌باشد كه با عملیات حرارتی و چكش‌كاری تهیه می‌شود و دارای استحكام مكانیكی قابل توجهی است، میل لنگ باید به اندازه كافی محكم باشد تا بتواند ضربه‌هائی را كه در زمان احتراق به پیستون وارد می‌شود بدون پیچش زیاد تحمل نماید. علاوه بر این میل لنگ باید با نهایت دقت متعادل گردد تا از ارتعاشات آن كه در اثر وزن خارج از مرگز لنگ به وجود می‌آید جلوگیری به عمل آید. برای متعادل ساختن میل لنگ، در مقابل هر لنگ وزنه‌هائی به میل لنگ اضافه شده است.

قدرتی كه از طرف پیستون‌ها به میل لنگ داده می‌شود یكنواخت نیست. موقعی كه زمان های قدرت با هم اشتراك پیدا می‌كنند (در موتورهای شش سیلندر و هشت سیلندر) لحظه‌ای وجود دارد كه در آن مقدار قدرت از زمان‌های دیگر بیشتر است، این عمل موجب می‌شود كه سرعت میل لنگ كم یا زیاد شود. البته چرخ لنگر بر این تمایل غلبه می‌كند. فلایویل یك فلكه نسبتاً سنگین می‌باشد كه به اتنهای عقب میل لنگ با پیچ و مهره بسته می‌شود، اینرسی چرخ لنگر تمایل دارد كه آن را با سرعت ثابت حركت دهد بنابراین چرخ لنگر در موقعی كه میل لنگ تمایل به افزایش سرعت داشته باشد قدرت را می‌گیرد و هنگامی كه تمایل به كاهش سرعت داشته باشد قدرت را به آن پس می‌دهد .

علاوه بر این عمل، چرخ لنگر در محیط‌ خارجی خود دندانه‌هائی دارد كه در موضع روشن كردن موتور با دنده محرک دستگاه استارت درگیر می‌شود. ضمناً دستگاه كلاچ به قسمت جلوی میل لنگ سه قطعه مختلف سوار می‌شود كه عبارتند از یك چرخ دنده یا چرخ زنجیر كه میل بادامك را به حركت در میآورد، یك نوسان گیر و یك پولی پروانه، پولی، توسط یك تسمه پروانه، پروانه، پمپ آب و ژنراتور را می‌چرخاند.

چرخ لنگر

در موتورهای چند سیلندر زمان‌های قدرت پشت سر هم به وجود می‌آید و یا این كه مقداری با هم اشتراك دارند یعنی هنوز یك زمان قدرت به پایان نرسیده قدرت دیگر تولید می‌شود و به این ترتیب قدرت به طور یكنواخت تولید می‌گردد. با این حال جریان قدرت به اندازه مطلوب یكنواخت نیست. اگر قدرت موتور باز هم یكنواخت‌تر گردد موتور آرام‌تر كار خواهد كرد. برای رسیدن به این هدف از چرخ لنگر (فلایویل) استفاده می‌شود، چرخ لنگر یك فلكه نسبتاً سنگین می‌باشد كه به عقب میل لنگ موتور متصل شده است.

برای این كه بهتر به كار چرخ لنگر پی ببریم یك موتور تك سیلندر را در نظر می‌گیریم. این موتور در هر چهار زمان یك زمان قدرت دارد. در ضمن زمان‌های سه گانه دیگر یعنی در زمان تنفس كه خطوط هوا و بنزین وارد سیلندر می‌شود، و در زمان تراكم كه مخلوط در داخل سیلندر می‌گردد، و همچنین در زمان تخلیه كه گازهای سوخته از سیلندر به خارج رانده می‌شود، موتور مقداری انرژی مصرف می‌كند. بنابراین در زمان قدرت، موتور سرعت می‌گیرد و در زمان‌های دیگر سرعت خود را از دست می‌دهد. هر چرخ یا فلكه‌ای كه حركت دورانی داشته باشد از آن جمله فلایویل همیشه مایل است حالت حركت خود را حفظ كند و یا به عبارت دیگر در مقابل تغییر سرعت از خود مقاومت نشان می‌دهد (این تمای به علت اینرسی ماده می‌باشد). هنگامی كه موتور به افزایش سرعت میل داشته باشد، چرخ لنگر در مقابل آن مقاومت می‌كند، موقعی كه موتور به كاهش سرعت میل داشته باشد باز چرخ لنگر در مقابل آن مقاومت می‌كند.

با وجود این در موتورهای تك سیلندر مقداری افزایش و كاهش سرعت وجود دارد ولی فلایویل این تغییرات سرعت را به حداقل ممكن می‌رساند. در حقیقت چرخ لنگر مقداری از انرژی موتور را در زمان قدرت و افزایش سرعت در خود ذخیره می‌كند و بعد در زمان هائی كه موتور قدرت تولید نمی‌كند آن را به موتور پس می‌دهد. در موتورهای چند سیلندر نیز چرخ لنگر به همین روش كار می‌كند و ماگزیمم سرعت را به هم نزدیك می‌كند و سرعت را یكنواخت می‌نماید. علاوه بر این فلایویل محلی برای نگهداری قطعات كلاچ فراهم می‌سازد. ضمناً روی فلایویل دنده‌ای وجود دارد كه در موقع استارت زدن یا روشن كردن موتور با دنده محرك استارت درگیر می‌شود.

ارتعاش گیر یا ضربه‌گیر میل لنگ

میل لنگ در معرض نیروهای مختلف و متناوب قرار دارد و در آن ارتعاشات پیچشی به وجود می‌آید. ارتعاشات متناوب، باعث تاب برداشتن میل لنگ می‌شود. پیچش ناموزون در جلوی میل لنگ، در سرعت معینی اتفاق می‌افتد. مثلاً ممكن است در دورهای1200، 1600 یا 2400 دور در دقیقه به حداكثر برسد. شدت ارتعاشات در دورهای بین 1200 تا 1600 دور در دقیقه است و نیز در فاصله بین 1600 تا 2400 ارتعاشات میل لنگ تشدید می‌گردد.

ارتعاشات میل لنگ را به وسیله ارتعاش گیر كاهش می‌دهند. ارتعاش‌گیر، از یك فلایویل كوچك كه در جلوی میل لنگ به وسیله بوش‌های لاستیكی و صفحه اصطكاكی به پولی یا چرخ دنده اتصال دارد، تشكیل شده است و همراه آن می‌گردد.

فلایو‌گیر، مانند فلایویل انتهای میل لنگ در موقع ازدیاد ناگهانی سرعت، مقداری از انرژی را جذب نموده، در موقع كاهش دور، انرژی خود را به میل لنگ تحویل می‌دهد. در جلوی میل لنگ عواملی مانند دینام، واتر پمپ پروانه و غیر قرار دارد كه همواره به نگه داشتن جلوی میل لنگ تمایل دارند. بنابراین برای حذف تأثیرات عوامل كاهنده سرعت، ارتعاش‌گیر كمك چشم‌گیری در كار میل لنگ می‌كند.

ارتعاش‌گیر وزنه‌ای

به پولی میل لنگ متصل می‌باشند. در شكل سمت چپ، بوش لاستیكی بزرگی در چند موضع روی فلایویل بسته می‌شود كه از وسط لاستیك آن پیچ‌های اتصال دهنده عبور كرده، فلایویل ارتعاش‌گیر را به پولی متصل می‌سازد. در شكل وسط، فلایویل یك دیسك فولادی بزرگی است كه به وسیله لاستیك‌های وسط از میل لنگ نیرو گرفته یا به آن نیرو وارد می‌كند.

فلایویل

در شكل فلایویل به وسیله یك فلانچ لاستیكی و یك درپوش به سر میل لنگ بسته می‌شود. فلانچ لاستیكی مانند بوش‌های لاستیكی در دو نوع دیگر عمل می‌كند.

ارتعاش‌گیر هیدرولیكی

این ارتعاش‌ براساس اینرسی فلایویلی كه در محفظه‌ی روغن شناور است، كار می‌كند. پوسته یا محفظه‌ی روغن به دنده سر میل لنگ بسته شده، همراه آن گردش می‌كند. فلایویل داخل روغن بر اثر نیروی اصطكاك روغن، دیرتر از میل لنگ، انرژی اخذ می‌كند. همچنین دیرتر از حركت باز می‌ایستد و لذا ارتعاش‌ میل لنگ را خنثی می‌كند.