بزرگترین نمایشگاه خودروی دنیا که همهساله در پایتخت سوئیس برگزار میشود، امسال هم میزبان شرکتهای دانشبنیان این صنعت بود که با معرفی طرحهای جالبی در پیشرانههای مدرن، لاستیکهای هوشمند و ترمزهای جدید همراه شد.
بیش از صد سال از قدمت موتورشوی ژنو میگذرد و این رویداد فرصت خوبی برای بزرگان این صنعت است که مهمترین دستاوردهای خود را به نمایش بگذارند. هرچند مهمترین بخش اخبار نمایشگاههای خودرو، مربوط به معرفی جدیدترین مدلها از برندهای معروف دنیا است؛ شرکتهای دانشبنیان را نباید فراموش کرد. بحث فناوریهای مدرن علاقهمندان زیادی را هر ساله به ژنو میکشاند؛ چراکه در بسیاری از موارد، تجهیزاتی معرفی میشوند که خیلی زود تجاریسازی خواهند شد و در اختیار عموم قرار خواهند گرفت. ما در این مطلب به مهمترین فناوریهای معرفی شده در نمایشگاه ژنو ۲۰۱۷ میپردازیم.
۱- پیشرانههای هیبرید میکرو توربین
در سالهای دههی ۶۰ میلادی، خودروسازان زیادی تلاش کردند از موتورهای توربینی در محصولاتشان استفاده کنند که البته تاحدودی هم موفق شدند. ساخت توربین برای خودروها سادهتر از پیشرانههای درونسوز محسوب میشد و سوخت کمتری هم مصرف میکردند؛ چراکه حرارت خروجی اگزوز قابل استفاده برای گرم کردن هوای ورودی به موتور و افزایش راندمان آن بود. کرایسلر در سال ۱۹۶۳ حدودا ۵۰ دستگاه خودروی توربینی ساخت که بهخوبی با گازوئیل کار میکرد؛ اما به دلیل حرارت بسیار بالای ۵۰۰ درجهی خروجی موتور، استهلاک و هزینهی نگهداری زیادی داشت که منجر به شکست تجاری و توقف تولید این پروژه شد.
جگوار اولین برندی بود که فناوری توربین و هیبرید را ترکیب کرد و در مدل مفهومی C-X75 به نمایش گذاشت؛ اما هرگز آن را به تولید نرساند. در عوض امسال ۲ خودروی جدید با ترکیب میکروتوربین و هیبرید، امیدها را به دیدن پیشرانههای بدون سیلندر و پیستون افزایش دادهاند. پینینفارینا، مدل لوکس H600 را با همکاری شرکت هیبرید کینتیک در شرف تولید دارد که توربین آن ۸۰ اسب بخار قدرت دارد و تا ۱۰ هزار ساعت (با سرعت میانگین ۳۰ تا ۶۰ کیلومتر بر ساعت حدود ۳۰۰ تا ۶۰۰ هزار کیلومتر) نیاز به تعمیر یا سرویس خاصی ندارد. این فناوری TREV نام گرفته که مخفف Turbine-Recharging Electric Vehicle به معنی خودروی برقی شارژشونده با توربین است. از سویی دیگر، مصرف سوخت بسیار پایین این ابتکار است که با ۹۰ لیتر گازوئیل میتواند انرژی لازم برای حرکت خودرو تا ۱۲۰۰ کیلومتر فراهم کند. هیبرید کینتیک وعده داده است که توربین ۱۱۰ اسب بخار هم برای هیبریدهای آیندهی خود معرفی خواهد کرد.
دیگر خودروی نمایشگاه ژنو که با فناوری توربین-هیبرید معرفی شد، مدل رن از شرکت تکرولز (Techrules Ren) بود. این طرح اما کاملا مفهومی محسوب میشود و برعکس مدل H600 از پینینفارینا، با تولید و تجاریسازی فاصله دارد.
۲- لاستیکهای انقلابی از گودیر و پیرلی
به نظر میرسد این دو غول تایرسازی جهان، فاصله فناوریهای خود با دیگر رقبا را هر روز بیشتر میکنند. درحالیکه یخچالهایی وجود دارند که میتوانند اتمام مواد غذایی مثل شیر را به اطلاع سوپرمارکت محلی برسانند، چرا تایرها نتوانند ایراد خود را به راننده اطلاع دهند؟ با این فناوری، حتی پنچریهای ریز یا اشکال در بالانس چرخ، میتواند روی تلفن همراه هشدار داده شود. تایرهای هوشمند که در آیندهی نزدیک تولید خواهند شد، میتوانند هر لحظه وضعیت خود را اطلاعرسانی کنند و چنانچه روی یک خودروی مجهز به فناوری خودران نصب شوند، مستقل از راننده، به تعمیرگاه خواهند رفت و لاستیک معیوب، تعمیر یا تعویض خواهد شد.
این فناوری آنچنان که به نظر میرسد پیچیده و غیر قابل اجرا نیست. یک سنسور کوچک داخل تایر، فشار و دمای آن را اندازهگیری میکند و با تغییرات اطلاعات دریافتی، حالت غیر عادی را تشخیص میدهد که میتواند منجر به اندازهگیری مقدار عاج لاستیک و عمر مفید باقیمانده از آن هم بشود. انرژی لازم برای کارکرد این سنسور، صرفا از طریق حرکت تایر روی سطح زمین تأمین میشود که به فناوری کریستال پیزو (piezo) مشهور است و نیازمند باتری نیست. گودیر هماکنون لاستیکهای مجهز به این سنسورها را روی چند مدل تسلا نصب کرده و در محل تست نسخههای خودران این شرکت، در حال بهینهسازی آنها است.
میتوان گفت در استفاده از سنسورهای تایر، پیرلی (Pirelli) تا حدودی جلوتر از گودیر (Goodyear) حرکت کرده است و حالا با استفاده از اپلیکیشن تلفن همراه میتواند اطلاعات لحظهای مثل فشار و درجهی حرارت لاستیک را در اختیار راننده بگذارد. این اطلاعات میتواند هنگامی که خودرو در حال استفاده در شرایط خاص مثل پیست مسابقه باشد، اهمیت بیشتری پیدا کند و در کنار یک نمودار با داشتن زمان لحظهای، عملکرد خودرو و راننده را ارتقاء دهد. کارشناسان معتقدند این نوع لاستیکهای پیرلی که احتمالا با بلوتوث هم سازگار هستند، برای سازندگان خودروها نیز بسیار مفید خواهد بود.
تایر رنگی پیرلی از دیگر ابتکارات جالب نمایشگاه خودروی ژنو بود که هرچند از نظر فنی اهمیت چندانی نداشت، در ارتقاء ظاهر خودروها نقش خود را بهخوبی نشان داد و مورد توجه بازدیدکنندگان و شرکتهای تجاری قرار گرفت. خودروهای زیادی در نمایشگاه امسال، از این نوع لاستیکهای جدید پیرلی استفاده کرده بودند که مدلهای تولید انبوه و مفهومی را شامل میشد. فعلا چهار رنگ اصلی سفید، نقرهای، قرمز و زرد برای لاستیکهای پیرلی پیشبینی شده است که برای مشکلپسندان تا ۳۰۰۰ رنگ قابل سفارش خواهد بود. کارشناسان معتقدند این ابتکار پیرلی بهزودی توسط دیگر لاستیک سازان جهان کپی خواهد شد. نمونههایی که فعلا پیرلی در سایت خود به فروش میرساند، برای یک پورشه کایمن، حدود ۲ هزار دلار قیمت لاستیکها را افزایش میدهد و برای سایزهای بزرگتر مثل مدل استفادهشده برای لامبورگینی، ۵ هزار دلار هزینه در بر خواهد داشت.
گودیر فناوری جالب دیگری هم به ژنو آورده بود که هرچند سال گذشته رونمایی از آن را دیده بودیم، امسال با نسخهای تکاملیافتهتری از آن مواجه شدیم که با نام عقاب ۳۶۰ (Eagle 360) شناخته میشود. در این نوآوری چرخها کاملا کروی هستند و میتوانند عملکرد لاستیک در جادههای خشک یا بارانی را مطابق با آن تغییر دهند که انقلابی در این صنعت محسوب میشود. در طرح گودیر، در هنگام خیس بودن سطح؛ عاج لاستیک با استفاده از هوای داخل بالشتکهای ریز روی تایر، حجیم میشود و اصطکاک آن را افزایش میدهد، سپس روی جادهی خشک، مجددا بالشتکها به داخل لاستیک، مکیده میشوند. درحالیکه به نظر میرسد این طرح نیازمند سنسورهای پیچیده و احتمالا یک دستگاه پمپ هوا در داخل چرخ باشد؛ با کشف یک پلیمر بسیار منعطف جدید که به پوستهی زنده مشهور شده است، بینیاز از دیگر متعلقات الکترونیکی کار میکند. گودیر این طرح را هنوز به تولید نرسانده و صرفا خبر از کشف آن داده است.
۳- ترمزهای جدید آلومینیومی از برمبو
در ساخت بهترین ترمزهای خودرو، برندی ایتالیایی فاتح بازار است و به نظر نمیرسد به این زودیها شرکت دیگری بتواند جایگزین آن شود. برمبو از ۱۹۶۱ فعالیت میکند و ارزش ۱.۸ میلیارد دلاری کارخانهی آن از بسیاری از خودروسازان دنیا بیشتر است. برمبو شرکتی دانشبنیان محسوب میشود که هر روز کیفیت محصولات خود را ارتقاء میدهد و بهتازگی نسل جدید کالیپرهای ترمز را از جنس آلومینیوم؛ روی خودروی آلپاین A110 معرفی کرده است. در این سیستم ترمز الکتریکی و بخش سیلندر هیدرولیک که با روغن ترمز پر میشود، یکی شده و با موتوری الکتریکی جایگزین شده است.
در مجموع سیستم جدید نسبت به قبل عمل ترمز اضطراری را سریعتر انجام میدهد و ۲.۵ کیلوگرم وزن کمتری دارد. این پایان ماجرا نیست و ترمزهای تمام آلومینیوم برمبو میتوانند کیفیت خود را به اطلاع کامپیوتر خودرو برسانند و خصوصا در مواقعی که داغ شدهاند یا امکان دارد با ترمز گیری، کالیپرها تغییر شکل دهند؛ آنها را کمی جابهجا کند. نسل جدید ترمزهای برمبو با سرمایهگذاری ۳۲ میلیون یورویی این شرکت، قرار است سالیانه ۲ میلیون کالیپر تولید کند. این فناوری در مقایسه با محصولات کربنسرامیک معروف این برند، کیفیت بالاتری ندارد؛ اما وزن و قیمت پایینتری به همراه دارد که آن را برای خودروهای اسپرت میانرده مفید جلوه میدهد.