موتورسواری یکی از خطرناکترین سرگرمیهای دنیای امروزی است. طبق یک آمار تهیه شده در سال 2005 از هر 10000 موتورسیکلتِ اسپرتِ ثبت شده در آمریکا، 22 مورد از آنها راکبان خود را به کام مرگ کشیدهاند که اکثر آنان را جوانانی تشکیل میدهند که در پروسه ی یادگیری هستند. از آنجایی که الگوی پیروی شده توسط بسیاری از این افراد یکسان است و همچنین بسیاری از تصادفات آنها در چند قالب متداول دسته بندی میشوند، میتوان با افزایش آگاهی این بخش از جوانان احتمال بروز حوادث ناگوار برای آنها را کاهش داد. در ایران سالانه 5000 موتورسوار جان خود را از دست میدهند. در این کشور منبع خاصی برای افزایش دانش موتورسواری امن وجود ندارد پس بر آن شدیم که در یک مطلب 10 قسمتی، شایعترین حوادثی که گریبانگیر موتورسواران میشوند را مورد تحلیل قرار داده و گامی در جهت حفظ جوانان این مرز و بوم پیموده باشیم.
اگر اولین بار است که با این مجموعه آشنا شدهاید اکیداً توصیه میشود مطالعه آن را از بخش اول آغاز کنید.
در این قسمت به بررسی دهمین مورد از حوادث متداول میپردازیم.
زمین خوردن در جاده ی لغزنده
در یک روز بارانی علی رغم علم به خطرناک بودن آن، تصمیم به موتورسواری میگیرید. در هنگام سواری ناگهان بخشی از زمین را میبینید که مانند یک منشور، نور را شکسته است. در حینی که با خود میگویید: «به! به! چه رنگین کمان قشنگی!» ناگهان چرخ جلویتان از روی آن عبور کرده و قبل از آنکه بتوانید عکس العملی نشان دهید خود را در حال جاروب کردن زمین میبینید.
ریزش برف و باران منجر به افرایش لغزندگی خیابانها شده و در نتیجه ی آن موجب افزایش احتمال زمین خوردن در پیچها و هنگام ترمز گرفتن میشود. علاوه بر این در مکانهایی از جاده که شن و سنگ ریزه ریخته باشد در صورت عبور چرخ وسائل نقلیه از روی آنها، شنها مانند بلبرینگ عمل کرده و از چسبندگی لاستیک با جاده به شدت میکاهند. دانستن این نکته نیز خالی از لطف نیست که مشاهده ی سطوح براق روی زمین به معنی وجود موادی از دسته ی روغن و گازوییل روی جاده است که در حضور آب بسیار لغزنده میشوند. به طوری که حتی عبور در حالت عمودی بدون ترمز از روی آنها هم خطر زمین خوردن به همراه دارد.
راه پیشگیری:
در حالت کلی زمان رانندگی تا جای ممکن از نقاطی که آب زیادی در آنها جمع شده دوری کنید. در جادههای لغزنده بیش از هر زمانی لازم است که موتورسوار به ترمز خود تسلط داشته باشد. زیرا در بسیاری از موارد هنگام قفل شدن چرخها در این حالت حتی رها کردن ترمز هم نمیتواند فرآیند زمین خوردن را متوقف کند. بهتر است در روزهای زمستانی از تایرهای زمستانی با عاج مناسب استفاده کنید. این تایرها برای کار در سرما و محیط خیس بهینه شدهاند و اصطکاک آنها روی یخ تا چهار برابر از همتایان تابستانی خود بهتر است. به دنبال آثار رنگین کمانی روی زمین بوده و از آنها دوری کنید. باید این را هم در نظر داشته باشید که این شرایط منجر به افزایش خط ترمز شده و باید سرعت خود را برای جلوگیری از حادثه کاهش دهید. این مسئلهای است که بسیاری از خودرو سواران نیز آن را نادیده میگیرند. همچنین هنگام رانندگی در چنین شرایطی بدانید که به دلیل کاهش قدرت دید رانندهها احتمال عدم اطلاع رانندگان از حضور شما افزایش مییابد. بهتر است چراغهای موتور در این شرایط روشن شود تا توجه بیشتری جلب کند.
در جادههای خشک به دلیل شتاب بالای ترمز، نزدیک به 75 درصد وزن موتور روی چرخ جلو میافتد. بنابراین لازم است ترمز به شکل 75 درصد جلو و 25 درصد عقب گرفته شود. اما در جادههای خیس چون شتاب ترمز کم است چنین اتفاقی نیافتاده و وزن موتور بین دو چرخ تقسیم میشود. بنابراین نیروی ترمز باید به صورت 50-50 بین دو چرخ تنظیم شود.
در جاده ی خیس نیروی اصطکاک حدود 60 درصد جاده ی خشک است. در برف تازه، برف فشرده و یخ نیز این نیروی اصطکاک به ترتیب 25، 15 و کمتر از 10 درصد جاده ی خشک است. نتیجهای که این اعداد پس از اندکی دست به قلم شدن میدهند چنین است: در روزهای بارانی حداکثر سرعتی که در پیچها میتوانید داشته باشید، 70 درصد سرعت در زمان خشکی است و مسافت ترمز یا به عبارت دیگر فاصله ی ایمنی تقریباً 2 برابر جاده ی خشک است. در برف تازه حداکثر سرعت در پیچ نصف سرعت جاده ی خشک بوده و مسافت ترمز 4 برابر است. اگر بر رانندگی در برف فشرده و یخ اصرار دارید هم بهتر است به جای بازی با اعداد و ارقام از توکل به خدا و معجزه کمک بگیرید!
در نهایت به این نکته هم توجه کنید که بسیاری از رانندگان خودرو، فاصله ی ایمنی و سرعت خود را متناسب با شرایط جاده تنظیم نمیکنند. در صورتی که مشاهده کردید رانندهای بیشتر از حد تناسب جاده به شما نزدیک شده و دنباله روی شماست، کنار کشیده و به وی با اشاره بفهمانید که سبقت گرفته و از کنارتان عبور کند تا خطر زیر گرفته شدنتان کاهش یابد.
منبع پدال