همهی صاحبان خودرو میدانند که نمک، دشمن خودرو است. نمکی که برای آب کردن یخ خیابانها استفاده میشود و یا حتی از طریق بادهای اقیانوسی حمل میشود، ممکن است با خودرو تماس پیدا کند و هر جا که نمک باشد، زنگزدگی هم هست. مطابق با آمار انجمن خودروی آمریکا، روشهای یخزدایی بهتنهایی باعث خسارت ۳ میلیارد دلاری میشوند. اما چرا آب نمکدار تا این اندازه نسبت به آب خالص برای خودرو مضر است؟ مقصر الکترولیتها هستند.
زنگزدگی در اثر اکسید شدن فلزات اتفاق میافتد. زنگزدگی شدید میتواند بدنهی خودروی سالم شما را پر از حفره کند. در فرآیند اکسیداسیون، همانطور که میشود حدس زد، اکسیژن نقش اصلی را بر عهده دارد، عنصری که در آب بهوفور یافت میشود. اکسیداسیون یک فرآیند الکتروشیمیایی است که در آن اتمهای آهن، از طریق یک فرآیند شیمیایی، الکترون خود را به اتمهای اکسیژن میدهند. حاصل این فرآیند، پوسیدگی است:
4Fe + 3O2 = 2Fe2O3
مولکول سمت راست رابطهی بالا همان «زنگ» است. همان مادهای که باعث ناراحتی و پریشانی ما میشود و البته باعث خوردگی و تجزیهی خودروها در فصل زمستان میشود. در فرآیند انتقال الکترون، محیط آب اسیدی میشود و این خود باعث تسریع فرآیند انتقال الکترون از آهن به اکسیژن خواهد شد.
به همین دلیل است که قطعاتی که خیس باشند، نسبت به قطعات خشک بیشتر آسیب میبینند. اما همانطور که میدانیم، جادههای زمستانی فقط خیس نیستند، بلکه بهمنظور پایین بردن دمای ذوب یخ، به آن نمک اضافه میشود. متأسفانه، این فرآیند تنها واکنش بین یخ و نمک نیست.
نمک حلشده در آب، نقش کاتالیزور در فرآیند اکسیداسیون را ایفا میکند و سرعت این فرآیند را افزایش میدهد. در واقع نمک پس از حل شدن در آب تبدیل به الکترولیت میشود. برای کسانی که درسهای شیمی از دوران دبیرستان را فراموش کردهاند، باید گفت که الکترولیتها عامل هدایت الکتریسیته هستند.
شورولت تاهو در برف
زمانی که خودروی شما با آب و یخ به همراه نمک تماس پیدا کند، فرآیند انتقال الکترون بسیار سریع اتفاق میافتد، یا به عبارت دیگر پوسیدگی خودرو تسریع میشود. به همین دلیل است که نصف خودروهای ایالت نیویورک به شکل پنیر سوئیسی درآمدهاند. الکترولیت دوست خودروی شما نیست.
روشهای مختلفی برای محافظت خودرو از تماس با نمک وجود دارد؛ مانند رنگ کردن، روکشدار کردن و گالوانیزه کردن آن (غوطهور کردن خودرو در فلز روی مذاب). امروزه خودروسازان تا حد زیادی برای مصون کردن خودرو از پوسیدگی از روشهای مختلف استفاده میکنند. با این حال ممکن است در طول زمان در لایههای محافظتی سوراخهایی ایجاد شود.
اگر شما هم جزو آن دسته از رانندگانی هستید که همواره در جادههای برفگیر تردد دارید، انجمن خودروی آمریکا به شما پیشنهاد میکند تا جایی که میتوانید از تردد هنگام کولاک و بعد از آن، یعنی زمانی که نمک بهتازگی به جاده پاشیده شده است، پرهیز کنید. سعی کنید هر چه سریعتر بعد از تردد در برف خودروی خود بهخصوص شاسی آن را بشویید، چرا که فلز موجود در شاسی و اگزوز خودرو هدف آسانی برای زنگزدگی است. رنگپریدگی خودرو را سریع ترمیم کنید و همچنین از واکسهای مخصوص خودرو استفاده کنید تا پوشش محافظتی بیشتری ایجاد کنید.
نگهداری تجهیزات حفاظت از خودرو در برابر نمک بهصرفه نیست، چرا که تعداد دفعات استفاده از آنها ممکن است بیش از یکبار در سال نباشد، از اینرو پیچهای موجود در کف خودرو ممکن است شل شوند، بنابراین سرویس منظم خودرو را از یاد نبرید.