گزیدن در حشرات

 

حشرات در گزش بدن انسان چون معمولاً علائم حادی را ایجاد نمی کنند و فقط موجب قرمزی، خارش، سوزش و تورم محل گزش، به طور جزئی می گردد، لذا اقدامات ما فقط منحصربه درآوردن نیش حشره (اگر در محل گزش مانده باشد) و گذاشتن یک کیسه یخ روی محل گزش محدود می گردد تا از درد و التهاب آن کاسته شود . در صورت شدید بودن علائم فرد را هرچه سریعتر باید به پزشک یا مرکز درمانی مجهز رساند . البته لازم به تذکراست که در مورد حشرات خطرناک مثل رتیل وعقرب باید همچون مارگزیدگی که توضیح آن در پی می آید برخورد کرد .  

زنبور گزیدگی

بسیار شایع است ولی معمولاً خطرناک نمی باشد . اما در صورت متعدد بودن تعداد نیش ها یا بروز حساسیت های شدید ( آنا فیلاکسی ) می تواند کشنده باشد . سابقه گزش در افراد حساس یک نکته منفی است و خطر بروز حساسیت های شدید ( آنا فیلاکسی ) را افزایش می دهد . همچنین گزیدگی در ناحیه سر و صورت نیز خطرناک است و می تواند باعث ایجاد تورم در این نواحی و انسداد راه های هوایی گردد .

علایم و نشانه ها

-مشاهده ی سوراخ محل نیش و گاهی خود نیش در محل گزش

-وجود درد ، سوزش ، قرمزی یا تورم در محل گزش

-بروز علایم مسمومیت مثل کاهش فشار خون ، کهیر ، …

کمک های اولیه

-ارزیابی صحنه حادثه ، دور کردن یا پرهیز از خطر و درخواست کمک در صورت لزوم

-ارزیابی اولیه مصدوم ، انجام مراحل ABC و دیگر کمک های اولیه ضروری در صورت لزوم

-در صورت وجود نیش در محل گزش آن را به آرامی خارج کنید . برای این کار از موچین ، پنس ، منقاش یا وسایل مشابه استفاده کنید زیرا فشار اعمال شده در حین کار می تواند باعث خروج باقیمانده سم از نیش و ورود آن به بدن بیمار گردد .

-محل گزش را با آب سرد و صابون بشویید .

-زیور آلات ، ساعت ، لباس های تنگ و … از اندام مبتلا خارج کنید .

-کمپرس آب سرد باعث کاهش درد ، تورم و قرمزی محل گزش می گردد .

-گذاشتن خمیر درست شده از جوش شیرین و آب نیز می تواند باعث کاهش درد در محل گزش گردد. در صورت مشاهده علایمی که دلالت بر شدید بودن و اکنش های حساسیتی دارند ، مثل کهیر منتشر بدن ، نفس تنگی ، کاهش فشار خون , خس خس سینه ، کبودی لب ها (سیانوز ) و … باید مصدوم را هرچه سریع تر به نزدیک ترین مرکز درمانی منتقل کنید .

رطیل ها

بعضی از سموم رطیلها مانند سم رطیل بیوه سیاه , روی انتقال عصبی – عضلانی اثر می کنند . در حالیکه برخی دیگر فقط منجر به نکروز نسجی می شوند .

سم رطیل بیوه سیاه , باعث افزایش آزاد شدن استیل کولین در محل تماس عصبی عضلانی می شود . این رطیل به رنگ سیاه زغالی براق با شکم قرمز ( به شکل ساعت شنی ) , به طول 1 تا 5 سانتی متر است .

تظاهرات بالینی شامل درد بی حس کننده و مبهم در اندام گرفتار , سفتی عضلات اندام آسیب دیده , سردرد , سرگیجه , خیزپلک , التهاب ملتحمه , بثورات و خارش جلدی , تهوع و استفراغ , تعریق و جاری شدن بزاق , ضعف و در موارد شدید , افت فشار خون و تغییرات الکتروکاردیوگرام مشابه مسمومیت با دیگوکسین است . جهت درمان و رفع سفتی عضلات , باید از 10 تا 20 میلی متر محلول گلوکونات کلسیم 10 % استفاده نمود .