تعویض دنده
برای تعویض دنده کلاچ تا ته گرفته میشود و سپس جاگذاری دنده انجام میشود.
نحوه جاگذاری دندهها
دنده یک ← به سمت چپ بالا
دنده دو ← از یک مستقیم پایین
دنده سه ← از دو خلاص و مستقیم بالا
دنده چهار ← از سه مستقیم پایین
دنده پنج ← از چهار خلاص و راست بالا
دنده عقب ← سمت راست محوطه خلاص انتهای فنر پایین
دنده کشی از یک به دو
دنده یک دنده ایست قدرتی و تنها برای حرکت دادن خودرو از حالت ایست میباشد. براین اساس پس از اینکه گاز دنده ۱ پر شد اگر در راه کفی حرکت انجام میشود و دورسنج دور موتور را از ۲ تا ۲٫۵ نشان داد ابتدا گاز خودرو را قطع کرده ، کلاچ را تا انتها گرفته و دسته دنده را از ۱ به دنده ۲ انتقال میدهیم . در سر بالاییها پس از اینکه دورسنج دور موتور را از عدد ۲٫۵ تا ۳ نشان داد دنده را از ۱ به ۲ انتقال میدهیم.
پس از به انتها بردن کلاچ برای تعویض دنده از یک به دو چون خودرو حرکت دارد بنابراین دیگر نیازی به نگهداشتن کلاچ در نقطه حرکت نیست و بایستی آن را رها کرد.
معکوس از دنده دو به دنده یک
هر گاه سرعت خودرو کم شود و به زیر ۱۰ کیلومتر در ساعت (محوطه ایست) برسد در این صورت دنده از دو به دنده یک انتقال داده میشود، بنابراین گاز خودرو قطع میشود و در همین لحظه کلاچ تا ته گرفته میشود و دنده دو را به دنده یک انتقال میدهیم.
تقویت تمرکز گرفتن با دست چپ بر روی فرمان :
پیش از اینکه دندهکشی دو به سه و معکوس آن را بیاموزیم ضروری است به مدت نیم ساعت تمرین رانندگی با دست چپ انجام گردد.
روش انجام
دست راست را روی دسته دنده به صورت ثابت باشد و دسته دنده گرفته شود و دست چپ به تنهایی کار کنترل فرمان را انجام دهد.
این روش کار آموزشی است برای دست راست که جای دندهها را یاد میگیرد و دست چپ یا گرفته میگیرد که چگونه فرمان را بدون حضور دست راست کنترل کند.
دندهکشی از دنده دو به دنده سه
چنانچه فضای جلوی خودرو باز باشد و در ۵۰۰ متر جلوی خودرو هیچ محوطه خطر و مانع ساکنی باشد میتوان گاز دنده دو را پر کرده و دورسنج در کفی از ۲ تا ۲٫۵ را نشان دهد و در سربالاییها از ۲٫۵ تا ۳ برسد و گاز را قطع و کلاچ تا ته گرفته و دنده سه جاگذاری شود.
معکوس از دنده ۳ به ۲
هرگاه سرعت خودرو کم شود و به زیر ۳۰ کیلو متر در ساعت کاهش پیدا کرد بایستی دنده را از ۳ به ۲ انتقال داد. که برابر روش گاز خودرو قطع میشود و کلاچ تا ته گرفته میشود و دنده ۳به ۲ انتقال داده میشود.
دندهکشی از ۳ به ۴
جنانچه جلوی خودرو به اندازه ۱۰۰۰ متر هیچ گونه محوطه خطر و مانع ثابتی نباشد و تابلوی محدودیت سرعت نیز نباشدف گاز دنده سه را پر کرده و دورسنج دور موتور را از ۲٫۵ تا ۳ نشان دهد همزمان گاز را قطع کرده و کلاچ را تا ته گرفته شده و دنده چهار جاگذاری میشود.
معکوس از دنده ۴ به ۳
هرگاه سرعت خودرو کم شود و به زیر ۶۰ کیلومتر در ساعت کاهش پیدا کرد، بایستی همزمان گاز قطع و کلاچ تا ته گرفته شود و دنده چهار به دنده سه انتقال یابد.
در خیابانهای فرعی شهر که برابر با ماده ۱۲۶ آیین نامه راهنمایی و رانندگی حداکثر سرعت ۵۰ کیلومتر در ساعت است بهتر ین دنده حرکت با دنده سه است.
دنده سنگین
به دندههای یک به دو خودروهای سواری به دلیل اینکه از نیروی بسیار بالایی برخوردار هستند ، دندههای قدرتی و یا سنگین گفته میشود. که در جاهایی برای به حرکت در آوردن خودرو به کار میرود که قدرت زیادی نیاز باشد مانند شروع حرکت و سربالاییها و همچنین در سرازیریها برای کاهش استفاده از ترمز و کنترل بهتر سرعت خودرو دنده سنگین به کار میرود.
دنده سبک
در خودروهای سواری به دندههای سه ، چهار و پنج به دلیل اینکه از سرعت بالایی برخوردار هستند دندههای سرعتی و یا دندههای سبک گفته میشود.