اخلاق در رانندگی

تاثیر و نقش مشاوره در فرایند آموزش رانندگی و اخلاق در رانندگی آیده ال:

معمولا کسانی که برای آموزش رانندگی مراجعه می نمایند، (تا آن لحظه) هیچ گونه اطلاعی در خصوص فنون، تکنیک ها و یک سری اصول نداشته و اغلب آن ها افکار نادرستی در ذهن شان شکل گرفته است. به همین دلیل ضروری است برای روشن کردن ذهنیات و همچنین پاک نمودن افکار نادرست از ذهن او، مشاوره ای با وی صورت پذیرد.

در این مرحله گفتگویی بین مربی و هنرجو انجام می گیرد. مربی با توجه به تجربیات خود سعی می کند از روحیات و ذهنیات هنرجو آگاهی و اطلاعات لازم را کسب کرده و از طرفی شیوه های آموزشی خود را برای او تشریح نماید. هنرجو نیز افکار، ذهنیات، دیده ها و شنیده های درست و نادرست خود را برای مربی عنوان می کند.

اگرچه در بدو کار، اکثر هنرجویان، مصمم و با یک علاقه و اشتیاقی خاص وارد این عرصه می شوند،اما اغلب اعتماد به نفس کافی نداشته و یک استرس و نگرانی خاصی وجودشان را احاطه کرده است. آن ها هرگز باور ندارند که روزی بتوانند یک راننده حرفه ای باشند و دلایلی را نیز برای این موضوع مطرح می کنند،به عنوان مثال می گویند:

"چون رانندگان با تجربه تصادف می کنند پس من هم صد در صد تصادف می کنم" ، "بارها صحنه برخورد خودروها را با عابرین پیاده دیده ام، به همین دلیل هنگام نزدیک شدن عابر به خودرو ترس و نگرانی وجودم را می گیرد" ، "یکی از آشنایان در حالی که با خانواده از مسافرت بر می گشتند به دره سقوط نموده و همگی کشته شدند و همین خاطره تلخ، همواره باعث به وجود آمدن نوعی استرس و نگرانی در وجودم شده است" ، "حوادث روزنامه ها،به طور مستمر اخباری را از  تصادفات شهری و جاده ای که منجر به فوت سرنشینان آن گردیده، منتشر می کنند و همین امر سبب گردیده هنگام نشستن پشت فرمان بیم و اضطراب داشته باشم" و غیره

این نوع حوادث و امثال آن،همه و همه از جمله مواردی هستند که همواره ذهن هنرجویان را به خود مشغول می کند.البته از دیدگاه آنان موارد دیگری نیز وجود دارند که نقش بسیار زیادی در پدیدار شدن این موضوع (عدم اعتماد به نفس) در آن ها دارد. به عنوان مثال اکثر هنرجویان از تضعیف روحیه توسط اطرافیان خود گله مند هستند.

آن ها می گویند دائم به ما گفته می شود که تو راننده نمی شوی، تصادف می کنی، مواظب باش خیلی خطرناک است، تا آدم نکشی دست بر نمی داری، حق دست زدن به ماشین نداری، و …

اما اینجانب ضمن تأیید موارد فوق، دلایل دیگری را نیز در خصوص این نوع حوادث و این نوع استرس و نگرانی ها، دخیل می دانم:

"عدم تربیت و آموزش صحیح" ، "آشنا نبودن با قوانین و مقررات" ، "عدم اطلاع از یک سری اصول، فنون و تکنیک ها" و به طور کلی "عدم مهارت کافی و بی موالاتی برخی رانندگان".

به همین دلیل به شما اطمینان می دهم چنانچه توصیه های مربی(متخصص و با تجربه) را مورد به مورد آموخته و حین رانندگی به کار گیرید، نه تنها استرس و نگرانی در وجود شما پدیدار نمی شود،بلکه همواره با خیالی آسوده رانندگی نموده و هیچ وقت تصادف، معنا و مفهوم پیدا نمی کند.

بنابراین یک مربی حرفه ای با توجه به تخصص و تجربیات خود، (ضمن برگزاری جلسه مشاوره)، تلاش می کند با از بین بردن هرگونه استرس و نگرانی و افکار منفی و نادرست از وجود هنرجو، وی را به آموزش و یادگیری ترغیب نموده و از او یک راننده ی حرفه ای بسازد.

1- اخلاق:
به طور کلی، اخلاق معاشرتی است با هدف برقرار ساختن رفتار نیکو، محبت متقابل و زدودن خصومت و عداوت بین انسان و دیگران.مقوله ی اخلاق و مسائل مربوط به آن،در تمام ادیان الهی به ویژه دین مبین اسلام مورد تأکید بوده است. تا جایی که حضرت امام حسن مجتبی(ع) می فرمایند: همانا زیباترین زیبایی ها داشتن اخلاق نیکوست.

در رانندگی نیز، اخلاق به دلیل ارتباط تنگاتنگ انسان ها با هم، نقش بسیار مهمی ایفا می کند. رانندگی و اخلاق هر دو مکمل یکدیگر هستند. به آن معنا که رانندگی بدون اخلاق و اخلاق بدون رانندگی به تنهایی نمی تواند جامعه را به سمت نظم اجتماعی هدایت نماید.

این موضوع در بسیاری از امور مصداق دارد، به عنوان مثال پزشکی را تصور کنید که از تخصص بالایی برخوردار است، حال اگر اخلاق و تعهد در کار خود نداشته باشد، نه تنها نزد بیماران از محبوبیت برخوردار نمی باشد بلکه ممکن است در مواقعی جان بیماران را نیز به خطر بیاندازد.

در ورزش نیز این چنین است، برای مثال همه ی ما بازیکنان مطرحی را در تاریخ فوتبال ایران سراغ داریم که به دلیل نداشتن اخلاق، نه تنها محبوبیت خود را از دست داده بلکه خود نیز به هیچ موفقیتی نایل نیامده اند.

کسی که نسبت به رعایت قوانین و مقررات و حقوق دیگران بی تفاوت بوده و تعهدی از خود نشان ندهد، مسلماً در زندگی شخصی خویش نیز نمی تواند به یک سری از اصول و خصوصیات انسانی و اخلاقی پایبند باشد.

داشتن رفتارهایی نیکو همچون خویشتن داری، انصاف، بخشش و گذشت، صبوری و متانت و … در رانندگی، خود می تواند تأثیر به سزایی در برقراری نظم اجتماعی و ایجاد محبوبیت و ارتباطی صمیمی و دوستانه بین انسان ها باشد. داشتن این گونه صفات پسندیده در رانندگی، نه تنها باعث به وجود آمدن نوعی آرامش در خود انسان می شود، بلکه گاهاً باعث شرمندگی طرف مقابل، ترویج و انتقال چنین صفاتی به او نیز می گردد.

شاید همه ی ما، انسان هایی را سراغ داشته باشیم که بین خانواده و دوستان خود، به دلیل داشتن اخلاق های نیکو از محبوبیت فراوانی برخوردار هستند، اما ممکن است همان افراد در حین رانندگی، اخلاقی بسیار متفاوت داشته باشند. انسانی عجول و کم تحمل،عصبی و پرخاشگر، بدون گذشت و … که به هیچ وجه انتظار و احتمال چنین برخوردی از او داده نمی شود.

2- خویشتن داری:
به آن معنا که در مواقع بروز مشکلات در حین رانندگی، بر اعصاب خود مسلط بوده، خونسردی خود را حفظ نموده، به دیگران توهین نکرده و آن روح والای انسانیت را در خود پدیدار و به دیگران نشان دهیم.

3- انصاف:
یعنی زمانی که خود در حین رانندگی دچار تخلف می شویم و یا با حرکات خود، حقی را از دیگری تضییع می نماییم، آن قدر انصاف و شهامت داشته باشیم که بتوانیم ضمن اعتراف به اشتباه خود، از طرف مقابل عذر خواهی نماییم.

4- بخشش و گذشت:
دیگران نیز ممکن است به شکل فوق، در حین رانندگی مرتکب اشتباهی شوند و ما در مقابل او حقمان تضییع گردد. در این مواقع، اخلاق حکم می کند که او را مورد عفو و بخشش قرار داده و از حق خود به خاطر حفظ نظم اجتماعی، گذشت نماییم.

5- صبوری و متانت:
وجود این صفت پسندیده در راننده، نه تنها او را از خطرات و حوادث به دور می دارد بلکه سبب می شود تا همواره از لحاظ روحی و روانی در یک آرامش خاص به سر برده و به واسطه ی آن، هیچ وقت به خاطر تخلف دیگران عصبانی نگردد.

مهری بی منتها در وجود همه ی انسان ها هست،از این روست که بزرگان گفته اند به قلمرو دل خود وارد شوید و شهد شیرین مهربانی را از چشمه ی زلال قلب خود بنوشید. مهربانی را در هیچ جای دیگر و نزد هیچ کس دیگر نجویید. چه خوب است که اساتید علم روانشناسی و بزرگان درس اخلاق،در این عرصه وارد گردیده و با ترویج صفات پسندیده ی اخلاقی در رانندگی، گامی بلند در جهت ایجاد فرهنگ مهر و محبت ،گذشت و بردباری  که نهایتاً برقراری نظم و انظباط اجتماعی را در پی دارد، بردارند. چرا که متأسفانه تاکنون به مبحث مهمی همچون اخلاق در رانندگی، توجه چندانی نگردیده است.