تاریخچه روانکاری
روان كننده ماده ای است كه با قرار گرفتن مابین دو سطح باعث پایین آمدن نیروی مقاومت در برابر حركت یا نیروی اصطكاك مابین آنها و نتیجه آن کاهش نیروی لازم برای شروع ادامه حركت نسبی سطوح می گردد.
روانکار و انواع آن
روانکاری علم تسهیل حرکت نسبی سطوح در تماس با یکدیگر است. این علم به عنوان یکی از رشته های بسیار مهم در علوم مهندسی شناخته می شود، به طوری که موفقیت بسیاری از طرح های صنعتی در گرو آگاهی از این دانش فنی خواهد بود. امروزه توسعه صنعت روانکار یک بخش مهم از توسعه صنایع ماشینی و صنایع مربوط به آن شده است.
گرانروی (ویسکوزیته)
ویسکوزیته یا گرانروی یا نام دیگر آن لزجت، معیاری از اصطکاک داخلی یا مقاومت در برابر جریان یک سیال است و هنگامی ظاهر می شود که بین لایه های سیال حرکت نسبی وجود داشته باشد.
جریان و خواص روانکارها
خواصی که مربوط به جاری شدن و تغییر شکل سیال باشد، رئولوژی نامیده می شود. گرانروی مهمترین خاصیت رئولوژیک است و تنها خاصیتی از روغن است که در طراحی فرآیند روانکاری هیدرودینامیک و الاستوهیدرودینامیک نقش دارد.
لایه ها و رژیم های روانکاری
در سیستم های روانکاری بسته به شرایط مختلف از رژیم های روانکاری متفاوتی استفاده می شود. لایه های روانکاری به سه دسته لایه های سیال، لایه های نازک (لایه های سیال نازک) و لایه های جامد تقسیم می شوند.
ویژگی ها و وظایف روانکارها
وظیفه اصلی یك روان كننده از بین بردن اصطکاک و ساییدگی است. بطور كلی هر ماده اعم از جامد، مایع یا گاز كه مابین سطوح در تماس قرارگیرد و حركت نسبی آن دو را نسبت به یكدیگر تسهیل نماید یك روان كننده به حساب می آید. اما جلوگیری از تماس سطوح تنها وظیفه یك روان كننده نمی باشد.
وضعیت تولید و مصرف روانکار
در جهانروانکارها کاربردهای بسیار مهمی در موتورهای احتراق داخلی، وسایل نقلیه، چرخ دنده های صنعتی، کمپرسورها، توربین ها، سیستم های هیدرولیک و … دارند. ۹۰% از روانکارهای مصرفی را روغن های روانکار تشکیل می دهند که در بین آنها روغن های خودرو بیشترین مصرف را دارند.
سیستم روانکاری پاششی
روانکاری پاششی ساده ترین نوع روانکاری بوده و در آن توسط زائده ای (نظیر قاشقک) که به شاتون متصل است به هنگام غوطه ور شدن شاتون در روغن درون محفظه روغن، روغن به قسمت های مورد نیاز نظیر یاتاقان ها، سیلندر و سایر نقاطی که نیاز به روانکاری دارند پاشیده می شود.